Poetja iraniano-amerikane Solmaz Sharif flet mbi “mundësinë revolucionare të të shkruarit”
“Arti është një mënyrë për t’u ndjerë më pak i vetmuar”, thotë poetja iraniano-amerikane Solmaz Sharif. Nëse arti është një urë lidhëse; një dorë që shtrihet nga hiçi për t’ju ngushëlluar dhe konfirmuar, Sharif është një nga udhërrëfyeset e tij më të kujdesshme. Përveçse poete, ajo është edhe akademike (asistente profesore e gjuhës angleze në Arizona State University). Veprat e saj, të cilat shpesh kërkojnë nga lexuesi që të marrë parasysh koston njerëzore të luftës dhe urrejtjes, janë vlerësuar me shumë çmime, duke përfshirë çmimin letrar PEN Center në 2017 për koleksionin e saj të parë Look. Ajo ishte gjithashtu finaliste e National Book Award në Shtetet e Bashkuara.
E pyes nëse koleksioni i saj aktual, Customs – një marrje në pyetje pa keqardhje mbi kufijtë që ndërtojmë rreth kombeve dhe njerëzve – është një vështrim i shkurtër i kohës sonë. “Fokusi im është shumë më i kufizuar. Mendoj për një bisedë private mes dy njerëzve në një hapësirë të madhe”, përgjigjet ajo.
Gjuha në Customs është, në fakt, shpesh e stilit bisedor. Ato janë histori të familjeve dhe shtëpive të lëna pas, të çnjerëzimit mizor të pikave kufitare, të kapjes pas një gjuhe që nuk tingëllon më e jotja. Këto fragmente kujtimesh dhe përvojash do të rezonojnë si me ata që kuptojnë ashtu edhe me ata që dëshirojnë të kuptojnë.
E lindur në Stamboll nga prindër iranianë që do të emigrojnë në Shtetet e Bashkuara, Sharif e sheh veten si përmbajtje të deformuar nga forma. Ekziston një ndjesi që “tjetërsia” e saj, si një shkrimtare me ngjyrë që shpesh shkruan për përvojat e diasporës dhe të njerëzve që e gjejnë veten të pastrehë, ka qenë shpesh subjekt i tokenizmit. “Ky fetishizim është strukturor dhe për sa kohë që struktura ekziston, nuk mund të bëj shumë për të. Por unë refuzoj ta lë këtë që me vetëdije të deformojë (më shumë, sesa e ka deformuar tashmë) marrëdhënien time me poezinë, e cila është diçka që i paraprin strukturës dhe do mbijetojë më shumë se ajo”, thotë Sharif.
Kurioziteti intelektual i Sharif shfaqet i tepërt; një reflektim dhe kërkim i vazhdueshëm për mundësinë gjuhësore të radhës, duke gërmuar gjithnjë e më thellë për të gjetur nivele të reja kuptimi nga çdo fjali, fjalë dhe shenjë pikësimi. Ndoshta mënyra më e mirë për ta përshkruar atë është “kreativisht e pasionuar”. “Doja të rendja drejt mundësisë më revolucionare të të shkruarit”, shton ajo. Më herët ajo ka folur më shumë për kadencën dhe ritmin e veprave të saj sesa për përmbajtjen e tyre politike. “Unë jam një poete thellësisht formale, por besoj se forma është diçka që i ndodh përmbajtjes dhe që e deformon ose e pengon përmbajtjen të jetojë në ndonjë mënyrë tjetër. Të mos dija se çfarë mund të ishte ka qenë një shqetësim i madh për mua dhe një nga konceptet qendrore të punës sime deri më tani”.
Kur flasim se cili mund të jetë krijimi i saj i radhës, ajo thotë se nuk është një ide, por më tepër një ndjesi: “mahnitja”. “Më vjen keq që nuk po tregohem shumë elokuente”, thotë ajo duke qeshur! “Vë bast që menduat se do të thosha diçka të thellë për situatën në Iran dhe në vend të kësaj e vetmja gjë që munda të them ishte: një ndjesi mahnitjeje”.
Customs nga Solmaz Sharif është tani në shitje
Marie-Claire Chappet është gazetare e arteve dhe kulturës që jeton në Londër dhe redaktore kontribuese në “Harper’s Bazaar”
