Për gratë në fushën e hip-hop-it, kundërshtari i tyre më i madh është ende mizogjinia
Në korrik të vitit 2020, Megan Thee Stallion, pas një feste në shtëpinë e Kylie Jenner, pretendoi se u qëllua në këmbë nga reperi tjetër Tory Lanez. Pasoi një furi mediatike, në të cilën kishte më shumë dyshime nëse realisht kishin ndodhur të shtënat – shoqëruar me tallje mizore – sesa mbështetje për Meganin, edhe përballë asaj kur hyri në “Instagram Live” dhe qau për incidentin. Më pak se një muaj më vonë, Megan dhe Cardi B publikuan këngën e parë në krye të klasifikimeve WAP. Teoria kryesore në internet? Se incidenti i mëparshëm ishte një marifet publicitar për të promovuar këngën. Harrojini regjistrimet reale të videove të Meganit duke çaluar dhe duke lënë një gjurmë gjaku; gjëja kryesore ishte se suksesi i saj duhej të shoqërohej nga tragjedia dhe abuzimi në mënyrë që të funksiononte. Mizogjinia, ose më konkretisht mizogjinoria – ku ndërthuren seksizmi dhe racizmi – ka qenë pjesë e hip-hop-it që nga fillimi i tij. Duke u kthyer pas në vitin 1987, treshja “Boogie Down Productions” në Bronksin e Jugut (BDP, e përbërë nga KRS-One, D-Nice dhe i ndjeri Scott La Rock) u përfshinë në një luftë të përbashkët në qytetin e Nju-Jorkut, duke u ndeshur me grupin rival “The Juice Crew” në Kuinsbrixh. BDP publikoi këngën e zjarrtë diss The Bridge Is Over, në të cilën sulmuan zonjën e parë në moshë madhore të “Juice Crew” Roxanne Shanté me rreshtin “Roxanne Shanté is only good for steady fuckin”. Për një reper beteje të lindur si Shanté, këto fjalë presin si thika. Fillimet e saja ishin në moshën 15-vjeçare, kur sfidoi me guxim grupin hip-hop të Bruklinit “UTFO” për këngën e tyre Roxanne, Roxanne, një këngë në të cilën ata ndëshkojnë një grua të quajtur Roxanne që nuk është në përputhje me përparimet e tyre. Shanté mori identitetin e Roxanne-s, duke publikuar këngën si kundërpërgjigje Roxanne’s Revenge dhe duke nisur një karrierë për t’u përballur me konkurrentët meshkuj dhe përpjekjet e tyre për të ulur vlerat e grave. Tri vite pas Roxanne’s Revenge, ajo u fokusua vetëm në një gjë në The Bridge Is Over – dhe kjo nuk ishte aftësia e saj lirike. Kjo shënoi një precedent të mizogjinisë në hip-hop. Dhe ndryshe nga The Bridge, ishte larg nga fundi.
“S’ka rëndësi domethënia e tekstit; në vend të tij, asaj i kërkohet rregullisht nga fansat që të nxjerrë të pasmet”
Pas 35 vitesh, reperja Rico Nasty zbuloi në një intervistë për revistën XXL se gjatë performancave të saj në koncerte, personat e audiencës shpesh mbajnë shënime në ekranet e telefonit të tyre që lexojnë “TWERK” ndërsa ajo po përpiqet të bëjë rep për ta. Ajo pranoi në të njëjtën intervistë se kërkesat për të kërcyer me detyrim janë ndoshta “gjëja më e keqe” që mund t’u kërkoni repereve femra ndërsa janë duke performuar. S’ka rëndësi domethënia e tekstit; në vend të kësaj, asaj i kërkohet rregullisht nga fansat që nxjerrë të pasmet.” Viti 2021 kishte qenë stresues për Rico-n, duke mbështetur Playboi Carti në turneun e tij “Narcissist/King Vamp”, ku fansat kryesisht të rinj meshkuj të bardhë të Carti këndonin me zë të lartë emrin e Cart-it gjatë setit të Rico-s; në një moment i është hedhur një shishe. (Ajo më vonë ngjalli shqetësime lidhur me shëndetin e saj mendor nga një mori postimesh të fshira në Twitter, në të cilat zbuloi se qante derisa e zinte gjumi në autobusin e turneut çdo natë. Ajo shkroi: “Do të doja të vdisja po aq sa ju e dëshironi këtë, më besoni”.) Ky është i gjithë kriptoniti i çdo repereje femër. Qëllimi i tyre është të promovojnë artin, megjithatë gjeste të tilla si ato të përjetuara nga Rico mund të rrëzojnë plotësisht modelin e çdo artisteje femër ndërsa ajo përpiqet të manovrojë në një industri të drejtuar nga meshkujt. Gjatë gjithë historisë së hip-hop-it, koncepti i mizogjinisë ka ekzistuar në një spektër të diktuar nga tekat se si shihet nga mashkulli. Në ditët më të hershme të repit, shumat ishin më të ulëta. Hip-hop-i nuk ishte perandoria shumë miliarda dollarëshe në të cilën është shndërruar, kështu që rastet e mizogjinisë kaluan në interpretimin e figurshëm të marrjes së gruas së një burri tjetër. Kultura ishte ende në rritje dhe në përpjekje për të lehtësuar ngjitjen e burrave, gratë luanin si infermiere në lojën e luftës – shpesh të hedhura në krah nëse merrnin statusin e ushtarit. Gradualisht, keqtrajtimi u rrit. Ndërsa reperët meshkuj fitonin miliona, pranë tyre mbanin një femër si mbështetëse, shpesh në formën e “klipit muzikor”, ndërsa tema e tyre në këngëve bëhej gjithnjë e më groteske, e shoqëruar (ndër të tjera) me thirrjen “bushtra” ndaj grave. Koncepti i të pasurit një “udhëheqëse femër” në një grup hip-hopi ishte një lëvizje e re, megjithëse në momentin që ajo mori fuqi, u vendosën rregulla për të rrëzuar besueshmërinë e saj.“Kim kërkoi dominim seksual, të njëjtat lukse si meshkujt, dhe mori rolin e saj si lidere, gjë që shumë e shihnin si turpëruese”.
Ne e pamë këtë të ndodhte në vitin 1996, kur Lil’ Kim u largua për herë të parë nga anëtarët e Junior M.A.F.I.A. për t’u bërë një yll. Albumi i saj solo debutues Hard Core ishte një manifestim feminist, pasi Kim kërkoi dominim seksual, të njëjtat lukse si meshkujt, dhe mori rolin e saj si lidere, gjë që shumë e shihnin si turpëruese. Ajo u etiketua si “e egër” dhe vihej përballë grave të tjera në skenë, duke përfshirë Foxy Brown. Madje u akuzua në mënyrë të rreme se nuk i shkruante vetë vargjet dhe u akuzua se ekzistonte nën hijen e “The Notorious B.I.G.” – edhe pasi vdiq në vitin 1997. Mbi çdo gjë tjetër, ishte një lojë fuqie. Për Lil’ Kim, fama e saj meteorike u pasua nga një shqyrtim i detajuar se për çfarë po rreponte ajo,sikur ishte e ndaluar dhe nuk lejohej. E gjitha kjo erdhi në një kohë kur meshkujt në hapësirën e repit sapo po rrisnin të ardhurat dhe thelbi i rimave të tyre ishte në lidhje me drogën, seksin dhe paratë. Kur Kim bëri rep për të njëjtat tema, ajo u kategorizua si “e pahijshme”. Kjo nuk e pengoi bisedën; edhe nëse kishte ndonjë gjë, Lil’ Kim e vazhdoi atë ndërsa karriera e saj evoluoi. Këmbëngulja e saj vendosi një standard për reperet femra, duke frymëzuar sinqeritetin e vazhdueshëm që ajo i qëndron ende edhe sot. Artistë të tjerë si Trina, Nicki Minaj, Cardi B dhe së fundmi Megan Thee Stallion kanë marrë të gjithë këtë qasje, pasi ka të bëjë me seksin dhe dominimin seksual në këngë. Ndryshe nga ç’besohet, nuk ka të bëjë vetëm me të folurin rreth seksit; po me kthimin e fuqisë në duart e grave. Kjo temë ka gjeneruar miliona para në hip-hop dhe tani ka shumë gra që e bëjnë. Thënë kjo, gratë duhet të mbrojnë individualitetin e tyre. Rreth 25 vite më parë, u krijua një shtëpi diskografike për llojin e muzikës që bënte Lil’ Kim. Ai u quajt “hiperseksualitet”, duke treguar një nivel të rritur të seksualitetit përtej normës kategorike. Ky term tani ka evoluar në “pozitivitet seksual”, i cili në të vërtetë nuk ishte një vendim për hip-hop-in. Përkundrazi, ishte një reflektim i një ndryshimi shoqëror në perspektivë, ku edhe industri të tilla si puna e seksit kanë marrë një ndryshim të plotë narrativ nga ditët e mëparshme. Kohët po ndryshojnë, por në një industri si hip-hopi, neveria duke dëgjuar gratë të diskutojnë seksin mbetet një pjesë e çekuilibrit. Grupet duke përfshirë City Girls e kanë sfiduar këtë mungesë logjike, duke vënë në dukje se sapo gratë përvetësuan temën që burrat i përdornin më parë për t’i armatosur në këngë, kjo u bë një ofendim i gjerë. Nicki Minaj i ka bërë jehonë një ndjenje të ngjashme, duke vënë në pikëpyetje gjithashtu se përse një artiste në pozicionin e saj rrallë bën pjesë në bisedat më të mëdha, megjithatë burrat që kanë bërë shumë më pak se ajo janë të mirë pritur.“Tekstet e përdorura dikur nga reperët meshkuj për të kontrolluar dhe për të minimizuar rolin e grave tani janë boja në stilolapsat e repereve femra”
Sot, rrënja e mizogjinisë në hip-hop zbret në dominim. Suksesi i repereve femra ka arritur majat, ku në hapësirën e repit ka femra më të suksesshme se kurrë më parë. Gratë po fitojnë në atë që historikisht është një “lojë meshkujsh”. Tekstet e përdorura dikur nga reperët meshkuj për të kontrolluar dhe për të minimizuar rolin e grave tani janë boja në stilolapsat e repereve femra. Ata janë në kontroll të narrativës së tyre, e cila përbën një kërcënim për meshkujt (dhe për fat të keq disa gra), duke çuar në zemërim të gabuar. Kjo shkakton një efekt të valëzuar të mizogjinisë në hip-hop, i nxitur prej kritikave nga media, kolegët e artistëve, shtëpitë diskografike dhe mediat sociale/fansat, gjë që ka parandaluar zhdukjen e këtij problemi. Këtë e pamë në formë të plotë kur Cardi B dhe Megan Thee Stallion publikuan WAP si më lart në vitin 2020. Atu u kritikuan tepër për përmbajtjen e këngës së tyre dhe pjesën që përdorën nga DJ Frank Ski, e cila përfshin këngën “There’s some whores in this house“. Ishte mirë kur Frank i quajti gratë “bushtra”, por jo kur Cardi dhe Meg e e morën dhe vunë fjalën “pussy” në vëmendje. WAP në krye të klasifikimeve çoi në një evolucion të bisedës “hiperseksuale”, me muzikën e tyre që u quajt “pussy rap” dhe ‘”stripper rap”, duke theksuar se një zell i tepruar për të folur për seksin nuk është vetëm demoralizues për hip-hop-in, por është edhe duke i dërguar botës mesazhin e gabuar. Mund të ulemi këtu gjithë ditën dhe të analizojmë tekstet e vjetra të 2 Live Crew ose të numërojmë sa herë reperët meshkuj kanë përdorur fjalët “bushtër” dhe “kurva” për të mbrojtur disi atë që kritikët mendojnë se po bën Cardi B dhe çdo reper tjetër pro seksit. Sidoqoftë, do të ishte e kotë dhe ndoshta nuk do ta ndryshonte kurrë rezultatin. Gjatë katër dekadave të fundit, ka pasur një shpresë (më tepër, një dëshirë) që me kalimin e kohës, kontributet e grave në kulturën hip-hop do të eklipsonin stereotipet e vendosura mbi to si nga burrat ashtu edhe nga gratë. Gradualisht, ne kemi parë që historitë e suksesit të repereve femra të dalin në dritë më shpesh. Kjo shkon në njëfarë mënyre drejt eliminimit të narrativës se “mund të ketë vetëm një”, ose se nëse ekziston më shumë se një grua në një hapësirë, atëherë ato absolutisht duhet të urrejnë njëra-tjetrën. Ndjenja e fundit flet vërtet për fetishizimin e grave që luftojnë. Nuk dëmton as linjën fundore të departamenteve të marketingut në kompanitë diskografike. Kjo është një pjesë e spektrit seksist; veçimi dhe mosnjohja e femrave duke nënkuptuar ndërkohë se ato janë shumë emocionale për të përballuar konkurrencën. Pjesa tjetër përfshin diskutimet e grave mbi seksin, seksualitetin dhe trupat e tyre, në një botë që ndoshta i ka mbajtur ato në një model misogjinie. Pra, këtu jemi në një botë ku hip-hopi është zhanri dominues në industrinë e muzikës – ai përbën suksesin dhe përgjegjësinë më të madhe në stratosferën e popit dhe vlen miliarda dollarë. Në të njëjtën kohë, shohim më shumë gra që kanë sukses në këtë zhanër sesa ndoshta kemi parë ndonjëherë. Të dyja të vërtetat mund të ekzistojnë bashkë. Ndërsa hip-hop-i mbush 50 vjeç vitin e ardhshëm, e vetmja mënyrë që ky gjykim jolinear të zbehet është duke kuptuar se gratë nuk janë monolite: as në këngë, as në personalitet, as në jetë. Këtu përfshihen meshkujt që heqin dorë nga një farë mase pushteti. A do të ndodhë ndonjëherë? Kush e di. Por një gjë është e sigurt: gratë nuk kanë në plan të ndalojnë. 5 reperet femra që kanë qëndruar të forta në një botë ku ekziston mashkulli- Roxanne Shanté, e cila perfeksionoi artin e repit të betejës.
- Lil’ Kim, e cila na mësoi se gjina është fuqi.
- Lauryn Hill, e cila ka krijuar stilin e repit të shumicës së meshkujve sot.
- Nicki Minaj, e cila e çoi hip-hop-in në dimensione të reja.
- Rapsody, e cila nuk iu dorëzua presionit të industrisë dhe mbeti në mënyrë autentike vetvetja.