Kooperativa jordaneze që mbështet gratë sipërmarrëse
Në Iraq Al-Amir Women’s Co-Operative një restorant popullor në periferi të Amanit, një turmë macesh ndjekin njëra-tjetrën nëpër oborrin e vogël, ndërsa turistët shijojnë racione të bollshme ushqimi tradicional jordanez si musakhan (pulë pikante) dhe magloubet zahra (pulë, oriz dhe lulelakër). Por ky është shumë më tepër se një restorant i suksesshëm. E themeluar në vitin 1993 nga Noor Al Hussein Foundation, Iraq Al-Amir, ajo është kooperativa më e vjetër e grave në Jordani dhe që prej pavarësisë së saj në 2001, ajo ka trajnuar më shumë se 150 gra të cilat kanë ngritur më tej bizneset e tyre, duke përfshirë edhe restorante. Por siç shpjegon Yusra Al Husami, presidentja e kësaj kooperative, edhe pse shumë shpërblyese, kjo sipërmarrje s’ka qenë aspak e lehtë.
“Është shumë e vështirë që të nxjerrim fitime”, thotë ajo. “Edhe ato që fitojmë i shpenzojmë sërish këtu dhe i investojmë në trajnimin e vajzave të reja”. Papunësia për gratë në Jordani është rreth 33% në zonat urbane dhe akoma më e lartë në zonat rurale. Edhe pse shumë nga punonjëset e kooperativës janë të mirarsimura, integrimi i tyre në fuqinë punëtore lokale, kryesisht agrare, ka qenë i vështirë. Për këtë arsye gratë nuk kanë pasur zgjedhje tjetër përveç se “të gjejnë vetë alternativa punësimi e të mos varen nga qeveria për t’i punësuar”, thotë Al Husami. Megjithatë, për 15 punonjëset e saj, kjo nuk është një punë e thjeshtë në një restorant. Gratë vendase kanë mësuar të endin pëlhura, të përpunojnë qeramikën dhe sapunin me një pagë të drejtë, ndërkohë që fitojnë përvojë dhe aftësi të vyera praktike. Jordan Trail, një shteg i famshëm që kalon përmes zonës, gjithashtu u sjell atyre një fluks të vazhdueshëm turistësh, duke krijuar kështu mundësi unike për këto gra që duan të bëhen sipërmarrëse. “Ideja ishte pikërisht kjo, që t’i mbështetim këto gra dhe t’i nxisim që të zhvillojnë dhe të krijojnë idetë e tyre në mënyrë që, në të ardhmen, ato të mund të jenë të pavarura dhe të ngrenë bizneset e tyre”, thotë Al Husami.
Kështu që nëse ndaloni për drekë, qëndroni në një prej dhomave të tyre (kooperativa ka në plan të zgjerojë programin e saj pilot të bujtinave në shtëpitë lokale të epokës osmane), ndiqni një nga klasat e prodhimit artizanal të letrës, poçerisë ose të gatimit, një vizitë në shoqatën Iraq Al-Amir Women’s Co-Operative do t’i ndihmojë njerëzit të eksplorojnë kulturën autentike jordaneze, duke e ndihmuar drejtpërdrejt komunitetin vendas.
Laura Studarus jeton në Los Anxhelos dhe është gazetare e udhëtimeve, e cila ka shkruar artikuj për “BBC”, “Thrillist”, “Shondaland” dhe “Marie Claire”.